Του Νίκου Αλμπανόπουλου

Το βράδυ της Δευτέρας διοργανώθηκε από το σύλλογο εργαζομένων του νοσοκομείου Σύρου ενημερωτική εκδήλωση για την κατάσταση στο νοσοκομείο και την επί μακρόν απουσία του ελικοπτέρου αεροδιακομιδών. Προτάθηκε να προετοιμαστεί συνάντηση με τον υπουργό Υγείας. Θα πω παρακάτω τι μπορεί να προκύψει από μια τέτοια συνάντηση και τι όχι. Αλλά πρώτα, παραθέτω κάποια στοιχεία. Τα οποία αν δεν συνειδητοποιήσουμε, θα πελαγοδρομούμε διαρκώς.

Η χώρα μας δαπανά πολύ λίγους δημόσιους πόρους για τη υγεία. Ως ποσοστό του ΑΕΠ, πολύ κάτω από το μέσο όρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αλλά εκεί που αποτυπώνεται καλύτερα η διαφορά, είναι σε απόλυτους αριθμούς: σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία, η Ελλάδα δαπανά περίπου 1.730 € ετησίως ανά κάτοικο, οι χώρες της Ε.Ε. κατά μέσο όρο 3.160 €. Είμαστε πίσω από κράτη όπως η Πορτογαλία, η Εσθονία, η Λιθουανία, η Τσεχία. Η Μάλτα για παράδειγμα δαπανά 2.950 €… Όλες αυτές είναι χώρες με ανάλογο πλούτο, που όμως έχουν κάνει διαφορετικές πολιτικές επιλογές στην κατανομή των πόρων.

Πέρα από την άμεσα ορατή συνέπεια (λιγότερα χρήματα = υποβαθμισμένη δημόσια υγεία) αυτή η διαφορά στην ετήσια δαπάνη έχει δύο επιπλέον αρνητικά αποτελέσματα: πρώτον, οι χώρες αυτές μπορούν να προσελκύουν Έλληνες γιατρούς, που θα λείψουν από το ελληνικό δημόσιο σύστημα υγείας. Δεύτερον, οι Έλληνες πολίτες όταν αρρωστήσουν συμπληρώνουν από το εισόδημά τους. Για φάρμακα, για ιδιωτικές κλινικές και γιατρούς, για μετακινήσεις στην Αθήνα. Σύμφωνα με τα στοιχεία, μόλις το 60% των δαπανών υγείας στην Ελλάδα, καταβάλλεται από το κράτος. Ο μέσος όρος στην Ευρώπη είναι 85%. Πρόκειται για μια κεφαλαιώδους σημασίας ασυμμετρία, για την οποία σχεδόν κανείς δεν μιλά: οι μέσου εισοδήματος συμπολίτες μας, όταν το χρειαστούν, «φορολογούνται» έμμεσα άλλη μία, δεύτερη φορά για την υγεία τους. Οι φτωχότεροι, απλώς αποδέχονται ότι έχουν λιγότερες επιλογές και μάλλον μικρότερο προσδόκιμο ζωής.

Όσο η κατάσταση είναι τέτοια, από τα νοσοκομεία θα λείπουν γιατροί και νοσηλευτές, και οι υπάρχοντες θα εργάζονται εξαντλημένοι. Ασθενείς θα αναβάλλουν εξετάσεις και επεμβάσεις γιατί δεν τις πληρώνει το κράτος ή επειδή τα ραντεβού είναι μήνες μετά. Ελικόπτερα δεν θα πετούν και οι τραυματίες θα περιμένουν ώρες στα νησιά. Και καθώς τα χρήματα δεν φτάνουν, όταν κάτι προσωρινά «δίνεται» σε ένα νοσοκομείο, θα το στερείται κάποιο άλλο. Ανοίγοντας το δρόμο σε απαράδεκτες αντιπαραθέσεις, του τύπου «γιατί σε εκείνη την πόλη ή το νησί και όχι εδώ».

Αυτό σημαίνει ότι ο αγώνας μας μετατίθεται για την κάλπη και το μακρινό μέλλον;

Κάθε άλλο. Αν υπάρχει ένα πράγμα που ακούει και υπολογίζει η κυβέρνηση, είναι η κινητοποίηση των κατοίκων. Στη συνάντηση της Δευτέρας, εκ μέρους της δημοτικής μας παράταξης Σύρος Εξ Αρχής πήραμε το λόγο με τον Ιορδάνη Παπαδοπουλο. Στη δική μου τοποθέτηση, πρότεινα στο σωματείο να προετοιμάσει / συντονίσει μια παν-κυκλαδική κινητοποίηση, που θα ξετυλιχθεί ταυτόχρονα σε όλα τα νησιά, με διαδηλώσεις, κλείσιμο των καταστημάτων και των λιμανιών, πχ. για μια μέρα –και ό,τι άλλο κριθεί σκόπιμο. Και κατόπιν, κλιμάκωση. Η ενότητα των νησιωτών, η ενότητα στον αγώνα είναι ο δρόμος, καθώς όλοι οι Κυκλαδίτες το ίδιο πρόβλημα ουσιαστικά αντιμετωπίζουμε. Και μου έκανε εντύπωση η επαναλαμβανόμενη επιθετική έκφραση φιλοκυβερνητικού αιρετού κατά των κινητοποιήσεων. Κάτι που μας υποδεικνύει ότι ναι, ακριβώς αυτός είναι ο δρόμος.

Όσο για τη συνάντηση με τον υπουργό: μιλάμε για την ίδια κυβέρνηση που ψήφισε πρόσφατα το μεγαλύτερο ρήγμα στο ΕΣΥ, την κατάργηση της πλήρους και αποκλειστικής απασχόλησης των γιατρών του. Ασφαλώς δεν είναι κακό να επιδιωχθεί μια καλά προετοιμασμένη συνάντηση, που θα προκαλέσει επίσης πίεση, ειδικά αν συνδυαστεί με μεγάλη κινητοποίηση των κατοίκων την ίδια ώρα. Αλλά οι λύσεις που θα προσφερθούν (γιατί κάτι θα υποχρεωθεί να «δώσει» αν έρθει εδώ) θα είναι σημειακές, πρόσκαιρες και φυσικά ούτε που θα αγγίξουν το κύριο πρόβλημα, τον αρνητικό πρωταθλητισμό της Ελλάδας στις δημόσιες δαπάνες για την υγεία.